Drodzy rodzice w tym artykule znajdziecie propozycje zabaw i ćwiczeń do pracy z Waszymi pociechami w domu, na czas zamknięcia placówek oświatowych.

Gimnastyka buzi i języka oraz inne ciekawe ćwiczenia. Zadania zamieszczone są w pliku PDF

Propozycje zabaw pt. „Mieszkańcy łąki” zamieszczone, są w poniższym materiale w pliku PDF

Propozycja zabaw z głoską „L”

Zaśpiewaj popularną piosenkę „Wlazł kotek na płotek”. Następnie na tę samą melodię zaśpiewaj sylaby: „la, la, la…”

Wlazł kotek na płotek i mruga.
Ładna to piosenka, niedługa.
Nie długa, nie krótka, lecz w sam raz.
Zaśpiewaj koteczku jeszcze raz.

La, la, la, la, la, la, la, la, la
la, la, la, la, la, la, la, la, la
la, la, la, la, la, la, la, la, la
la, la, la, la, la, la, la, la, la.

Zaśpiewaj na melodię „Wlazł kotek na płotek” inne sylaby Le, le, le … Lu, lu, lu.. Lo, lo, lo

Zabawy rozwijające słownictwo

Zabawa „Zgadnij, co to?”
Do zabawy potrzebujemy: kartoniki z nazwami rzeczy i zwierząt ( w wypadku, gdy dziecko nie potrafi jeszcze czytać wybieramy obrazki)
W koszyku leżą kartoniki z wyrazami lub obrazkami. Dziecko podchodzi do koszyka i losuje kartonik. Następnie przedstawia w formie zagadki, jaki to wyraz (może np. podać kilka szczegółów na temat przeznaczenia lub wyglądu tej rzeczy). Ten kto odgadnie, losuje następny kartonik i zadaje następną zagadkę.

Zabawa „Wyliczanki”
Rodzic rozpoczyna zdanie. Kolejna osoba dodaje określenia.
Przykład:
Człowiek może siedzieć w: wannie, fotelu, samochodzie…
Człowiek zakłada na siebie: czapkę, kurtkę, bluzę…..
Ludzie w domu robią……
W domu dzieci……

Zabawa „Głuchy telefon”
Uczestniczy zabawy siedzą w kręgu. Zabawę rozpoczyna rodzic, mówi cicho dziecku jakieś zdanie np. „Pomagamy sobie wzajemnie”. Dziecko przekazuje je, szeptem kolejnej osobie itd. Ostatnia osoba wypowiada usłyszane zdanie na głos. Rodzic mówi jak brzmiało zdanie, które wypowiedział i wszyscy porównują, czy zostało zmienione.

Gimnastyka buzi i języka

   https://wordwall.net/resource/1511382/logopedia/dzie%C5%84-ziemi-z-buzi%C4%85-i-j  %C4%99zykiem-%C5%BAr%C3%B3d%C5%82o-logopestkapl?ref=embed-iframe

 Zabawy słuchowe:
„Nasze zabawki” do zabawy słuchowej rodzic przygotowuje kilka zabawek wydających różne odgłosy. Może to być np. nakręcany samochód, piłka, nakręcany bąk. Przed rozpoczęciem ćwiczenia dziecko ogląda zgromadzone zabawki i słucha jakie wydają odgłosy, następnie odwraca się i siada na podłodze. W całkowitej ciszy rodzic wprawia w ruch samochód, odbija piłkę lub nakręca bąka. Dziecko nie odwracając się, określa rodzaj poruszającej się zabawki. (Zabawki do zagadek są ukryte za zasłoną)

„Przedmiot a dźwięk” rodzic demonstruje dziecku najpierw trzy przedmioty, a po dłuższej zabawie czwarty i piąty przedmiot. Dziecko razem z rodzicem sprawdzają, jakie dźwięki wydają poszczególne przedmioty (spadające klucze, uderzenie w plastikową butelkę, stukanie plastikowymi klockami, darcie papieru, spuszczanie powietrza z balona) Następnie rodzic prosi, aby dziecko zasłoniło oczy dłońmi i kolejno rozpoznały, który przedmiot właśnie wydaje dźwięk. Gdy dostrzeżemy, że dziecko prawidłowo rozpoznaje trzy przedmioty wprowadzamy dodatkowo czwarty i piąty. Następnie prosimy dziecko, aby spróbował rozpoznać, który z prezentowanych przedmiotów aktualnie wydaje dźwięk. 

„Bębenek” dziecko zamyka oczy i wsłuchuje się w wystukiwany rytm przez rodzica rytm na bębenku. Następnie otwiera oczy i próbuje powtórzyć ów rytm na swoim bębenku.

Ćwiczenia analizy słuchowej oraz wzbogacanie słownika

„Ludwiczku” – uzgadniamy z dzieckiem, że musimy wymieniać nazwę owocu (dokonując analizy sylabowej wyrazu); najlepiej, aby nazwa się nie powtarzała. Rodzic rzuca piłkę do dziecka i mówi:
– Ludwiczku, Ludwiczku
Co niesiesz w koszyczku?
Dziecko łapie piłkę i odpowiada, np. ba – na – ny
W kolejnych wersjach zabawy możemy zmienić kategorię np. zabawki, jedzenie itp.
Propozycje zabaw można znaleźć:
„ Diagnozowanie i stymulowanie rozwoju percepcji słuchowej dzieci w wieku przedszkolnym” Irena Polewczyk
 

 Zabawa rozwijająca słownictwo 

„Która to zabawka”: rodzic pokazuje dziecku koc i mówi, że pod kocem są zabawki.
Następnie rodzic opowiada o jednej z tych zabawek:
  – Ta zabawka ma 4 kółka. Jest zielona.
Rodzic odkrywa zabawki. Dziecko wskazuje zabawkę, o której opowiadał rodzic.
  – To wywrotka – ma 4 koła i jest zielona.
Rodzic ponownie pod kocem chowa kolejne zabawki. Robi to tak, żeby dziecko nie widziało, co chowa pod kocem. Opisuje jedną z zabawek np.
  – Jest szara, ma małe uszy i długi ogon.
Podnosi koc i dziecko wskazuje zabawkę, o której opowiadał (myszka)
Rodzic chowa kolejne zabawki i powtarza zadanie.
Wersja dla starszych dzieci:
Rodzic pod kocem chowa zabawki lub np. owoce, warzywa. Robi to tak, żeby dziecko nie widziało, co chowa pod kocem. Opisuje jedną z zabawek. Tym razem nie podnosi koca, dziecko na podstawie opisu stara się odgadnąć.

Zabawy słuchowe

Celem ćwiczeń słuchowych jest:
– uczenie koncentrowania uwagi na sygnale słuchowym
– różnicowanie dźwięków otaczającego świata
– lokalizacja źródła dźwięku 
– doskonalenie pamięci słuchowej

Przykłady zabaw:
1. „Zamknij oczy i posłuchaj” na ok.30 sek. dziecko zamyka oczy. Słucha odgłosów z otoczenia, po upływie określonego czasu otwiera oczy i mówi o tym co usłyszało. Zwracamy uwagę na słowa określające dźwięki: szelest, rozmowa, krzyk, śpiew, szuranie, tupanie, burczenie.
2. „Rymowanki” prosimy dziecko, aby dokończyło rymowankę:

Lata osa koło………….(nosa)

Leci muszka koło…….(uszka)

Ciele, co językiem……(miele)

Andrzej maluje, mama…(rysuje)

3. Rozpoznawanie odgłosów z wykorzystaniem nagrań. Dziecko otrzymuje obrazki np. zwierzęta (kura, kot, krowa, pies). Ilość obrazków dostosowujemy do grupy wiekowej. Rodzic prosi, aby dziecko wsłuchało się w nagranie. Gdy usłyszy dźwięki wydawane przez poszczególne zwierzęta, nazywają i wskazują je na obrazkach.
4. „Zapamiętaj odgłosy” Dziecko zamyka oczy i słucha odgłosów, które podaje rodzic
 (np. stukanie, szuranie, klaskanie) następnie otwiera oczy i musi podać prawidłową kolejność usłyszanych dźwięków.
5. „Klaśnij, tupnij, raz i dwa” Dziecko słucha i powtarza za rodzicem np. dwa razy tupnięcie, trzy klaśnięcia i jeden podskok. Dziecko stara się powtórzyć za rodzicem daną melodię.

Gimnastyka języka

Pan Języczek postanowił upiec ciasto. Najpierw do miski {robimy z języka „miskę”- przód i boki języka unosimy ku górze, tak by na środku powstało wgłębienie} wsypuje mąkę i cukier {wysuwamy język z buzi, a potem go chowamy, przesuwając nim po górnej wardze, górnych zębach i podniebieniu}, dodaje masło {wysuwamy język z buzi, a potem go chowamy, przesuwając nim po górnej wardze, górnych zębach i podniebieniu}. Następnie rozbija jaja {otwierając szeroko buzię, kilkakrotnie uderzamy czubkiem języka w jedno miejsce na podniebieniu}. Wszystkie składniki miesza {„mieszamy składniki”- obracamy językiem w buzi w prawo i w lewo} i mocno uciera {„ucieramy składniki”- przesuwamy językiem po górnych zębach, następnie po dolnych}. Ciasto już się upiekło {wdychamy powietrze nosem, następnie wypuszczamy powietrze ustami}. Pan Języczek właśnie je ozdabia – polewa czekoladą {przesuwamy czubkiem języka po podniebieniu w przód, w tył i w bok}, obsypuje rodzynkami {dotykamy językiem każdego górnego zęba}, orzechami {dotykamy językiem każdego dolnego zęba}.

Zabawy paluszkowe i krótkie wyliczanki mają bardzo dużo zalet:

– sprawiają ogromną radość dzieciom i rodzicom
– odprężają i relaksują
– pogłębiają więź emocjonalną rodziców z dziećmi
– ćwiczą koncentrację u dziecka
– poprawiają sprawność manualną dziecka
– wspomagają rozwój mowy, poprzez powtarzanie i akcentowanie
– ćwiczą pamięć dziecka
– nie nudzą się szybko, ponieważ są krótkie 

„Zajączek”
Tutaj, są zajączka uszy (podnosimy do góry palec wskazujący i środkowy)
a tu jego nos (kładziemy kciuk na zgiętych 4 i 5 palcu)
Tak zajączek kica (zginamy i prostujemy kilka razy rękę w nadgarstku)
tak ze strachu drży (potrząsamy dłonią)
Tak zajączek się przytula (przytulamy rękę do brody, głaszczemy palcami policzek)
i swe uszka stula (zginamy palec wskazujący i środkowy)
kiedy idzie spać (kładziemy jedną dłoń w drugą)

„Pieski”
Wszystkie pieski spały (zaciśnięta dłoń)
Pierwszy obudził się ten mały (otwieramy mały palec)
Mały obudził średniego,
który spał obok niego (otwieramy drugi palec)
Gdy średni już nie spał,

to duży też przestał (otwieramy trzeci palec)
Trzy pieski się bawiły,
czwartego obudziły (otwieramy czwarty palec)
Cztery pieski szczekały,
piątemu spać nie dały (otwieramy kciuk i machamy całą dłonią)

Wiosenne zabawy:

„Poszukiwanie wiosny” – opowieść ruchowa. Prowadzący opowiada dzieciom
o chłopcu, który wybrał się na poszukiwanie wiosny. Prosi, aby słuchały w skupieniu i we wskazanym momencie wykonywały określone przez niego czynności.

Zbliżała się wiosna. Za oknem słychać było śpiew ptaków (dzieci naśladują odgłosy ptaków). Chłopiec wybrał się do lasu na poszukiwanie oznak wiosny. Jechał na koniu (dzieci kląskają). Na łące zobaczył bociany (wymawiają „kle-kle”). Świeciło słońce, wiał delikatny wiatr (wykonują krótki wdech nosem i długo wydychają ustami). Było ciepło i przyjemnie (uśmiechają się). Na skraju polany zakwitły wiosenne kwiaty – zawilce, sasanki. Pachniało wiosną (oddychają głęboko, wdychają powietrze nosem i wydychają ustami). Chłopiec pochylił się, powąchał kwiaty i kichnął (wymawiają „aaaa…psik”). W tym momencie zauważył przeciskającego się przez zarośla zaspanego jeża (ziewają). Zrobiło się późno. Chłopiec wsiadł na konia i pogalopował do domu (dzieci kląskają).

„Wiosenne wierszyki” – zabawa w tworzenie rymów. Prosimy dzieci, aby dokończyły zdania w taki sposób, aby powstał rym, np.:
Lata osa koło…(nosa)
Radują się dzieci, gdy słonko mocno….(świeci)
Za chwilę zakwitną żółte…..(żonkile)
Piękna i radosna, idzie do nas…..(wiosna)

 Zabawy rozwijające słownictwo

„Co do czego?” 
Rodzic proponuje dziecku wymyślenie jak największej liczby przedmiotów, które są: czerwone, słodkie, mogą służyć do zabawy itp. Można zapisać te przykłady na dużym kartonie, aby dziecko widziało efekty swojej pracy. Niektóre z przykładów można zilustrować i przykleić na karton.

„Poszedł Jarek na jarmarek”

Zabawę rozpoczyna rodzic mówiąc: „Poszedł Jarek na jarmarek, kupił sobie jabłko”. Następnie dziecko powtarza to co powiedział rodzic i dodaje kolejny owoc np. „Poszedł Jarek na jarmarek, kupił sobie jabłko, pomarańcze”. Kolejna osoba biorąca udział w zabawie ma już do zapamiętania dwa owoce i wymyśla następny. Bawimy się tak do wyczerpania pomysłów.
Można zmieniać kategorie np. warzywa, zabawki itp.

Naszym wspólnym obowiązkiem w tym nadzwyczajnym czasie jest dołożenie wszelkich starań, by pozostające w domach dzieci i ich rodzice otrzymywali darmowe materiały do nauki w domu. Dlatego też przesyłam przygotowany przez Centrum Rozwoju Lokalnego – organizatora ogólnopolskiej akcji edukacyjnej „Dzieci uczą rodziców” – film z 10 poradami psychologa dotyczącymi wychowania dzieci.  Wskazówek udziela psycholog mgr Beata Liwowska.  Zwracam się z uprzejmą prośbą o zamieszczenie filmiku wraz z tekstem z załącznika na Państwa stronach internetowych i/lub na profilu na Facebooku.

Link do filmiku: https://youtu.be/HxbYRBAKs7U  

Korzystając z okazji przypominam, że na stronie internetowej Centrum Rozwoju Lokalnego do pobrania są darmowe materiały do nauki w domu. Nowe materiały będą się ukazywać w każdą środę i każdy piątek aż do czasu, gdy szkoły i przedszkola wznowią funkcjonowanie.

Link do materiałów:  https://crl.org.pl/2020/03/12/dzieci-ucza-rodzicow-w-domu/

Przesyłam najserdeczniejsze pozdrowienia, życząc zdrowia i wszelkiej pomyślności.

Z poważaniem,

Dawid Wiejata

koordynator ogólnopolskiej akcji edukacyjnej „Dzieci uczą Rodziców”

Poniżej znajdą Państwo plik do pobrania.

DLA RODZICA:                

Dziecko z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego.

Szacuje się , że co najmniej połowa dzieci z rozpoznanymi trudnościami w uczeniu się, dysleksją, zespołem zaburzeń uwagi i zachowania, ma problemy z przetwarzaniem słuchowym typu centralnego. Dzieci z tą chorobą nie są w stanie przetwarzać tego, co słyszą w ten sam sposób jak ich rówieśnicy. Występują u nich problemy ze słyszeniem części dźwięków, mimo prawidłowego słuchu fizycznego, spowodowane przez uszkodzenie centralnej – nerwowej – części układu słuchowego. Zaburzenie występuje jedynie na poziomie przetwarzania bodźców słuchowych, bowiem mózg dziecka nie potrafi rozpoznawać i interpretować dźwięków, zwłaszcza mowy. To niezwykle istotna informacja dla rodziców! 

Kłopoty z rozumieniem mowy.

Dzieci z APD mogą słyszeć normalnie i rozpoznawać pojedyncze dźwięki w bardzo cichym otoczeniu. Problem pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy różnice pomiędzy dźwiękami w słowach, nawet wypowiadanych głośno i wyraźnie, są niewielkie. Często zdarza się to w pomieszczeniach, miejscach, w których panuje hałas, na przykład na placu zabaw, przedszkolu .podczas imprez sportowych.. Gdy mowa nie jest kierowana bezpośrednio do nich, mogą jej nie rozumieć. Podobnie z pytaniami i poleceniami – często nieprawidłowo reagują na nie, zwłaszcza, gdy są długie i skomplikowane. Objawy centralnych zaburzeń słuchu mogą wahać się od łagodnych do ciężkich, przybierając różne formy.

Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko cierpi Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, zadaj sobie następujące pytania:

• Czy dziecko łatwo się rozprasza i wyraźnie przeszkadzają mu głośne lub nagłe hałasy?
• Czy wykazuje nadwrażliwość na dźwięki, a hałaśliwe otoczenie denerwuje je?
• Czy jego zachowanie i reakcje znacząco poprawiają się w cichszym otoczeniu?
• Czy twoje dziecko ma trudności w wypełnianiu poleceń, nawet bardzo prostych i wielokrotnie powtarzanych?
• Czy ma trudności w czytaniu, ortografii, nauce języka obcego?
• Czy ustnie podawane zadania matematyczne są trudne dla dziecka?
• Czy obserwujesz, że twoje dziecko jest słabo zorganizowane i zapominalskie?
• Czy w rozmowie ma ono problemy z podążaniem za myślą drugiej osoby?

Inne częste objawy, to przede wszystkim:

• opóźniony rozwój mowy,
• zaburzenia intonacji i głosu, które mogą przybrać formę mowy wolnej i cichej, bądź bardzo szybkiej i głośnej,
• zmęczenie po przebywaniu w hałaśliwym miejscu,
• częste, silne bóle głowy,
• zaburzona umiejętność skupienia i koncentracja uwagi,
• nadmierne zwracanie uwagi na nieistotne, rozpraszające bodźce słuchowe,
• trudności z zapamiętaniem i powtarzaniem usłyszanej informacji, sekwencji dźwięków, trudności z uczeniem się na pamięć i zapamiętywaniem (na przykład imion, dni tygodnia),
• pismo o charakterze dysgraficznym,
• trudności w czytaniu, polegające na niewłaściwym łączeniu głosek w sylaby, a potem w wyrazy oraz myleniem podobnie brzmiących głosek jak p/b, w/f  (co dodatkowo odzwierciedla się w błędnym  zapisie),
• błędy ortograficzne w piśmie, ale zazwyczaj typu słuchowego,
• skupianie uwagi na głosie mówiącego, a nie na słyszanych treściach,
• trudności z dobrym słyszeniem w szumie,
• brak płynności w wypowiedzi.

 Wstępną diagnozę może postawić specjalista z Poradni  Psychologiczno – Pedagogicznej, jednak  właściwe rozpoznanie należy do audiologa bądź otolaryngologa.

Często przyczyna choroby dziecka nie jest znana, ale do czynników ryzyka, które mogą mieć wpływ na wystąpienie Centralnego Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego należą:

• wcześniactwo,
• niedotlenienie w czasie porodu,
• uraz głowy,
• zatrucie ołowiem,
• częste i przewlekłe infekcje, zapalenia ucha środkowego,
• genetyczne dyspozycje – dysleksja

Czynnikiem ryzyka może być również zbyt długi czas spędzany przed telewizorem i komputerem.

Bardzo ważna jest wczesna, właściwa diagnoza, które ukierunkuje pracę terapeutyczną z dzieckiem. Pozwala to uniknąć opóźnień w rozwoju mowy i problemów w nauce szkolnej. Jednak większość
z testów przeprowadzonych w celu sprawdzenia centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego wymaga odpowiedniego wieku, czyli ukończonych 7 lub 8 lat, dlatego wiele dzieci nie jest diagnozowanych wcześniej i dość późno rozpoczyna odpowiednią terapię.

Wskazówki dla rodziców dziecka z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego:

• w miarę możliwości, w domu i w szkole, redukuj wszelkie szumy i hałasy,
• poproś dziecko, by patrzyło  na ciebie, gdy mówisz,
• wracaj się do niego za pomocą prostych, wyrazistych zdań,
• mów w nieco wolniejszym tempie i spokojnie,
• za każdym razem proś dziecko, aby powtórzyło na głos twoje polecenia (także samo do siebie),
• zapisuje zalecenia, rzeczy do wykonania w późniejszym czasie. Twojemu dziecku pomaga dobra organizacja, planowanie, dlatego warto zadbać o spokojny, zorganizowany styl życia,
• zapewnij dziecku spokojne miejsce, w którym w ciszy może odrabiać lekcje i uczyć się,
• dbaj o odpowiednią ilość snu, ucz pozytywnego, realistycznego podejścia do własnych ograniczeń oraz buduj w dziecku poczucie własnej wartości – to bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju osobowości twojej pociechy. Wiara w siebie i odpowiednie techniki radzenia sobie
  z zaburzeniem, czasami mogą zdziałać cuda.

 DLA DZIECKA:

Przykładowe ćwiczenia:

Co słychać za oknem? – dziecko, z zamkniętymi oczami, wsłuchuje się w dźwięki dobiegające
z otoczenia i nazywa, co usłyszało.

Co się toczy? – należy przygotować kilka przedmiotów np. piłeczkę (ping pong), klocek, monetę, kamyk. Osoba dorosła demonstruje ćwiczenie, tocząc przedmioty po stole. Dziecko uważnie nasłuchuje, a następnie rozpoznaje, jaki przedmiot się toczy.

Na czym gram? – należy przygotować proste instrumenty, np. flet, harmonijkę ustną, bębenek, cymbałki itp. Dziecko i dorosły grają na instrumencie; następnie jedno z nich się odwraca, a druga osoba odgaduje, na jakim instrumencie zagrano.

Które to zwierzę? Który pojazd? – odtwarzamy dziecku nagrania na telefonie, dziecko mówi jakie zwierzę usłyszało

Co przesypuję? – rodzic przesypuje różne substancje np. piasek, kasza, groch, fasola, ryż, makaron, dziecko odgaduje co zostało przesypane z kubka do kubka.

Co ukrywa się w pojemniku? -rodzic wkłada do pojemników różne przedmioty np. kamień, moneta, piasek, dziecko odgaduje co jest w środku.

Czyj to głos? – dziecko rozpoznaje głosy domowników 

Jaka to melodia? – rodzic nuci znane dziecku piosenki, które ono próbuje rozpoznać.  Np. .Jedzie pociąg z daleka, Kolorowe kredki w pudełeczku noszę, Były sobie kurki trzy, Jadą, jadą misie.

Co mówi robot? – rodzic wypowiada nazwę sylabizując, dziecko wskazuje na obrazku w książce lub gazecie wypowiedzianą nazwę przedmiotu

 Które słowo wypowiem? – dziecko rozpoznaje nazwy obrazka na podstawie wypowiedzianej pierwszej sylaby.

Opracowała Beata Niżnik Guziuk na podstawie: Andrzej Senderski – Diagnostyka centralnych zaburzeń przetwarza­nia słuchowego. Algorytm postępowania diagnostycznego oraz R.W. Keith  – Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego. Otolaryngologia, 2004